Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας είναι η ενισχυμένη φαντασία. Μέσα από τη φαντασία τα παιδιά μπορούν να κατανοήσουν τον κόσμο. Πρέπει να τα βοηθήσουμε όλο και περισσότερο να πλάσουν κόσμους όμορφους, φανταστικούς. Αυτός οφείλει να είναι ο στόχος της εκπαίδευσης. Όχι η μετάδοση γνώσεων και η συγκέντρωση πτυχίων από τη νηπιακή ηλικία. Η καλλιέργεια της δημιουργικότητάς τους πρέπει να είναι το μέλημά μας.
Πολλές φορές αναρωτιέμαι, πού χάνεται όλη αυτή η δημιουργικότητα μόλις τα παιδιά πηγαίνουν στην Ά Γυμνασίου. Ο εξαίρετος συγγραφέας παιδικών βιβλίων Ευγένιος Τριβιζάς αναφέρει «Παραγεμίζουμε τα παιδιά σαν γαλοπούλες με γνώσεις, πληροφορίες, γεγονότα και αφήνουμε τη φαντασία τους να λιμοκτονεί. Τα παιδιά εισέρχονται στο σχολείο προικισμένα με πλούσια φαντασία και αποφοιτούν με φαντασίες ατροφικές ή στραγγαλισμένες.» Ας μην ξεχνάμε πως με τη φαντασία μας κάνουμε τα πιο τολμηρά ταξίδια!
Τα αποτελέσματα μιας μελέτης με το όνομα «Break Point and Beyond», σχετικά με τη δημιουργική σκέψη δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικά. Η έρευνα ήταν διαχρονική. Αξιολογούσαν τα ίδια άτομα σε διάφορα στάδια της ζωής τους. Για τη μέτρησή της χρησιμοποιήθηκαν συνδετήρες με το ερώτημα: “Σε τι μπορεί να μας φανεί χρήσιμος ένας συνδετήρας”. Οι περισσότεροι ενήλικες καταφέρνουν να σκεφτούν το πολύ 10-15 χρήσεις. Αν κάποιος απαριθμήσει πάνω από 145-200 χρήσεις του συνδετήρα θεωρείται ιδιοφυΐα! Σε ηλικία λοιπόν 5 ετών το ποσοστό των παιδιών που σκόραρε στο υψηλότερο επίπεδο για πάνω από 145 χρήσεις του συνδετήρα ήταν 98%. Σε ηλικία 8-10 ετών το ποσοστό μειώθηκε στο 50% και ούτω καθεξής, έως ότου ενηλικιωνόμαστε όπου η μόνη χρήση που μπορεί να σκεφτεί κάποιος για έναν συνδετήρα είναι να συνδέουμε χαρτιά μεταξύ τους!… Μα πού πάει τόση φαντασία; Πόσο άδικο είναι να τη χάνουμε και τη θέση της να παίρνει η λογική που πολλές φορές δεν μπορεί να φανεί χρήσιμη σε πρακτικά καθημερινά προβλήματα; Πώς μπορούμε άραγε να ενισχύσουμε τη φαντασία των παιδιών μας;
- Ξεκινήστε από το δωμάτιο του παιδιού σας. Μην ακολουθείτε τις τάσεις της μόδας που προτείνουν σκουρόχρωμα δωμάτια σε γκρι ή μαύρους τόνους. Το παιδί πρέπει να βλέπει χρώματα, να ζει στα χρώματα. Να μάθει να αγαπά τα χρώματα. Με άλλη ψυχολογία θα ξυπνά όταν βλέπει φωτεινά χρώματα σε ωραίους συνδυασμούς παρά το γκρι και το μαύρο. Θυμηθείτε πόσο αγαπούσατε τα χρώματα στην παιδική σας ηλικίας. Διαλέξτε ένα ωραίο θέμα π.χ. Ζούγκλα και διαμορφώστε ανάλογα το δωμάτιό του. Μη διαχωρίζετε τα χρώματα σε αγορίστικα και κοριτσίστικα. Μόνο περιορισμούς μπορείτε να βάλετε και καλούπια στο παιδί σας. Δώστε χρώμα στη μέρα του!
- Επινοήστε νέες λέξεις. Δώστε στο παιδί σας μια λέξη και φτιάξτε νέες σύνθετες. π.χ. με την λέξη όμορφος: ομορφάντρας, ομορφόπαιδο, ομορφόσογο. Με τον τρόπο αυτό οι λέξεις αποκτούν νέο νόημα. Μπορείτε να φτιάξετε και νέες, αστείες και να γελάσετε παρέα ενώ παράλληλα εμπλουτίζετε το λεξιλόγιό του.
- Ζωγραφίστε μια εικόνα και μετά μια παρόμοια αλλάζοντας τα χρώματα και τα σχήματα των αντικειμένων. π.χ. Ένα ποτάμι σε χρώμα καφέ από λιωμένη σοκολάτα. Ένας ήλιος κόκκινος σε σχήμα καρδιάς. Παράλληλα θα αναφέρετε τα σωστά χρώματα και σχήματα και θα βρείτε τις διάφορες. Έτσι θα οξύνεται τη φαντασία και τη σκέψη του παιδιού.
- Πλάστε μαζί τις δικές σας ιστορίες αφού του δώσετε λέξεις κλειδιά. π.χ. σοκολατοχώρα, κάστρο, μπισκότα, αρχικά επίσης, έπειτα, τέλος κλπ. Γράψτε την ιστορία σας σε ένα τετράδιο μαζί με τις υπόλοιπες και κρατήστε το για ενθύμιο. Να τις διαβάζετε κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί και να του τονίζετε πόσο όμορφη ήταν η ιστορία του. Με αυτό τον τρόπο το βοηθάτε να αγαπήσει τον λόγο και τη γραφή. Ένας ωραίος τρόπος για να μάθει να γράφει ωραίες εκθεσούλες στο μέλλον.
- Δημιουργείστε νέες συνταγές παρέα. Ρωτήστε του ποια υλικά πιστεύει πως ταιριάζουν. Στολίστε τα κέικ και τα μπισκότα σας παρέα. Δώστε του τη δυνατότητα να πειραματιστεί στην κουζίνα, ανακατεύοντας και στολίζοντας τις δημιουργίες που φτιάξατε παρέα και απολαύστε τις όλοι μαζί! Έτσι θα αγαπήσει τη μαγειρική και θα μάθει να σκέφτεται έξω από τα συνηθισμένα όρια.
- Παίξτε το παιχνίδι με το «ΑΝ..» Πρόκειται για ένα παιχνίδι διασκεδαστικό και εύκολο. Δώστε στα παιδιά ένα σημείο εκκίνησης το «ΑΝ….» και φτιάξτε νέες προτάσεις π.χ. «Αν ο Σπάιντερμαν έφτιαχνε ιστό από μαλλί της γριάς….». «Αν ο Σπάιντερμαν ήταν γυναίκα…». «Αν ο «Σπάιντερμαν δε συναντούσε την αράχνη….» Έτσι θα ξεκινήσετε νέες μικρές ιστορίες που θα μάθουν στο παιδί πως υπάρχουν πολλές επιλογές στη ζωή. Η κάθε μια από αυτές μας οδηγεί σε κάποιο αποτέλεσμα.
- Φτιάξτε τις δικές σας κατασκευές και παιχνίδια. Ένα κάστρο από τουβλάκια, βάλτε μια σακούλα στην πλάτη και κάντε τις χελώνες ή βάλτε μια μικρή κουβέρτα για μπέρτα. Δώστε νέα υπόσταση στα αντικείμενα.
Η ικανότητα να φανταζόμαστε, είναι η δυνατότητα να σχηματίζουμε νέες εικόνες, ιδέες και αισθήσεις, οι οποίες δε γίνονται αντιληπτές μέσω της όρασης, της ακοής ή άλλων αισθήσεων. Δώστε την ευκαιρία στα παιδιά σας να ζήσουν νέες εμπειρίες σε κόσμους χρωματιστούς και μοναδικούς. Γιατί είναι οι δικοί τους μοναδικοί κόσμοι στους οποίους μπορούν να ανατρέχουν για να μη νιώθουν μοναξιά, κι άγχος. Οι κόσμοι που θα τα κάνουν να χαμογελούν και να θυμούνται μια ζωή πως τα παιδικά τους χρόνια ήταν ανέμελα γεμάτα όνειρα. Όνειρα τα οποία δεν πρέπει να εγκαταλείψουν στο μέλλον!
Καλλιόπη Ουζούν – Ανδρέου,
Φιλόλογος, Ειδική Παιδαγωγός – Συγγραφέας.
Ευχαριστώ από καρδιάς την αγαπημένη μου Καλλιόπη Ουζούν – Ανδρέου, Φιλόλογο, Ειδική Παιδαγωγό – Συγγραφέα του βιβλίου το ΜΑΓΙΚΟ ΦΤΕΡΟ, για το συγκεκριμένο άρθρο και την αγάπη.
Περισσότερα για την ίδια μπορείτε να βρείτε:
Στο Facebook: https://www.facebook.com/kalliope.ouz
και συγκεκριμένα στη σελίδα της https://www.facebook.com/tomagikoftero/
και στο Instagram https://www.instagram.com/kalliope_ouz/?hl=el
e-mail: kalliope.ouzounandreou@gmail.com
